جدول وزن میلگرد + نکات کلیدی در کنترل وزن میلگرد

جدول وزن میلگرد یکی از مهم‌ترین منابع اطلاعاتی در پروژه‌های ساختمانی و عمرانی محسوب می‌شود که به کمک آن می‌توان وزن هر شاخه میلگرد را بر اساس سایز، قطر و طول به‌صورت دقیق محاسبه کرد. این جدول معمولاً بر پایه استاندارد اشتال تدوین شده و وزن اسمی میلگرد را در سایزهای مختلف از 8 تا 40 میلی‌متر نمایش می‌دهد. اطلاع از وزن میلگرد نقش تعیین‌کننده‌ای در برآورد هزینه‌ها، کنترل بارگیری، جلوگیری از کم‌فروشی و مدیریت دقیق مصالح دارد و به مهندسان و خریداران کمک می‌کند تصمیم‌گیری اصولی‌تری داشته باشند.

قیمت میلگرد امروز 2 آذر 1404 در وبسایت بانک میلگرد بروز رسانی شد. برای اطلاع از آخرین تغییرات قیمت می‌توانید با کارشناسان فروش «بانک میلگرد» تماس بگیرید.

در هر پروژه، مهندس عمران باید قبل از شروع عملیات اجرایی، میزان دقیق آرماتور موردنیاز را تعیین کند که این کار بدون استفاده از جدول وزن استاندارد تقریباً غیرممکن است.

اهمیت جدول وزن میلگرد در زمان خرید

استفاده از جدول وزن میلگرد باعث می‌شود محاسبه مقدار موردنیاز میلگرد با دقت بالاتری انجام شود و از بروز اختلاف بین وزن واقعی و وزن درج‌شده در فاکتور جلوگیری گردد. این جدول به شما امکان می‌دهد پیش از خرید، وزن تقریبی محموله را برآورد کرده و هزینه نهایی پروژه را بهتر کنترل کنید. نکته مهم این است که هر کارخانه تولیدکننده معمولاً جدول وزن میلگرد مخصوص به خود را دارد که بر اساس خط تولید، تلرانس ساخت و سیاست‌های فنی آن مجموعه تنظیم می‌شود و این جدول ممکن است اختلاف قابل توجهی با جدول وزن اشتال میلگرد داشته باشد.

به همین دلیل، اتکا صرف به جدول اشتال بدون در نظر گرفتن جدول وزنی کارخانه می‌تواند منجر به خطای محاسباتی، اختلاف در تسویه حساب و حتی بروز کم‌فروشی شود. مقایسه وزن واقعی محصول با جدول اختصاصی کارخانه و وزن باسکول، معیار دقیق‌تری برای سنجش صحت بارگیری و کیفیت میلگرد خواهد بود.

جدول وزن میلگرد استاندارد به همراه راهنمای محاسبه وزن میلگرد

جدول وزن میلگرد استاندارد یکی از اصلی‌ترین منابع برای تعیین وزن واقعی میلگرد در پروژه‌های ساختمانی است که بر پایه استاندارد اشتال تدوین می‌شود و وزن اسمی هر سایز میلگرد را به صورت دقیق مشخص می‌کند. این جدول معمولاً شامل وزن هر متر و وزن هر شاخه ۱۲ متری میلگرد در سایزهای مختلف است و به مهندسان، پیمانکاران و خریداران کمک می‌کند تا پیش از خرید، مقدار موردنیاز و وزن نهایی میلگرد را به‌درستی برآورد کنند. بهره‌گیری از جدول وزن میلگرد استاندارد باعث کاهش خطای محاسباتی، جلوگیری از اختلاف در فاکتور و کنترل بهتر هزینه‌های پروژه می‌شود.

محاسبه وزن میلگرد بر اساس یک فرمول استاندارد و قابل اعتماد انجام می‌شود که متناسب با جدول اشتال میلگرد طراحی شده که به شرح زیر است :

وزن میلگرد (کیلوگرم) = (قطر میلگرد × قطر میلگرد × طول میلگرد) ÷ 162

قطر میلگرد بر حسب میلی‌متر و طول میلگرد بر حسب متر است.

اگر بخواهیم وزن یک شاخه میلگرد سایز 20 با طول 12 متر را محاسبه کنیم:    وزن = (20 × 20 × 12) ÷ 162 ≈ 29.6 کیلوگرم

بنابراین وزن تقریبی هر شاخه میلگرد 20 مطابق جدول وزن میلگرد استاندارد حدود 30 کیلوگرم خواهد بود.

نکات مهم در استفاده از جدول وزن میلگرد

استفاده صحیح از جدول وزن میلگرد نقش بسیار مهمی در دقت محاسبات، کنترل هزینه‌ها و جلوگیری از بروز خطا در خرید مصالح دارد، اما تنها نگاه کردن به اعداد جدول کافی نیست و رعایت برخی نکات کلیدی می‌تواند میزان اطمینان و صحت نتایج را به شکل قابل توجهی افزایش دهد. کم‌دقتی و سهل‌انگاری در این زمینه می‌تواند منجر به بروز خسارات مالی قابل توجهی شود و زمینه اختلافات جدی میان خریدار و فروشنده را فراهم کند.

در صورتیکه مقصد پروژه عمرانی خریدار در محدوده استان خراسان میباشد، استفاده از میلگرد خراسان نیشابور کاهش قابل ملاحظه ای در هزینه حمل و نقل دارد. از این جهت پیشنهاد کارشناسان بانک میلگرد بررسی قیمت میلگرد نیشابور کارخانه است.

توجه به تفاوت جدول وزن میلگرد اشتال و جدول کارخانه

یکی از مهم‌ترین نکات در استفاده از جدول وزن میلگرد این است که جدول اشتال صرفاً یک مرجع استاندارد و تقریبی محسوب می‌شود، در حالی که هر کارخانه تولیدکننده جدول وزن میلگرد مخصوص به خود را دارد که بر اساس روند تولید، تلرانس مجاز و سیاست‌های فنی آن مجموعه تنظیم شده است. برخی خریداران با شمارش تعداد شاخه‌های میلگرد خریداری‌شده و تطبیق آن با جدول وزن میلگرد، تلاش می‌کنند وزن کالا را با عدد باسکول و فاکتور کنترل کنند، اما این روش یک اشتباه بزرگ محسوب می‌شود.

زیرا ممکن است وزن هر شاخه میلگرد تولیدی یک کارخانه به‌طور قابل توجهی کمتر از وزن‌های درج‌شده در جدول اشتال باشد و همین موضوع باعث نتیجه‌گیری نادرست در ارزیابی وزن محموله شود. به همین دلیل توصیه می‌شود برای بررسی دقیق وزن کالای تحویلی، به جای اتکا به شمارش شاخه‌ها و جدول اشتال، از توزین مجدد در زمان تحویل و کنترل عدد باسکول استفاده شود تا از بروز اختلاف، کم‌فروشی و خسارات مالی جلوگیری گردد.

مقایسه وزن واقعی میلگرد با وزن باسکول

برای جلوگیری از کم‌فروشی، لازم است وزن درج‌شده در فاکتور با وزن باسکول و جدول وزن میلگرد مقایسه شود تا هرگونه اختلاف احتمالی به‌موقع شناسایی گردد. متأسفانه برخی خریداران به کنترل دقیق توزین در زمان بارگیری اهمیتی نمی‌دهند و همین بی‌توجهی زمینه سوءاستفاده فروشندگان سودجو را در جهت دست بردن در وزن کالا فراهم می‌کند.

در این شرایط ممکن است وزن واقعی میلگرد کمتر از مقدار اعلام‌شده باشد، اما به دلیل عدم نظارت خریدار، این موضوع تشخیص داده نشود. به همین دلیل توصیه می‌شود خریداران همواره در زمان بارگیری حضور داشته باشند، فرآیند توزین را کنترل کنند و عدد باسکول را با وزن استاندارد و جدول وزن میلگرد تطبیق دهند تا از وقوع هرگونه تخلف جلوگیری شود.

وزن میلگرد 14

بر اساس استانداردهای فنی، وزن هر متر میلگرد ۱۴ برابر با حدود 1.21 کیلوگرم است و با در نظر گرفتن طول شاخه ۱۲ متری، وزن هر شاخه میلگرد ۱۴ به طور میانگین حدود 14.5 کیلوگرم برآورد می‌شود. البته این مقدار می‌تواند بسته به کارخانه تولیدکننده، نوع آج، روش نورد و تلرانس مجاز، کمی کمتر یا بیشتر باشد و همین اختلاف‌های جزئی گاهی به منشأ بروز اختلافات مالی در معاملات تبدیل می‌شود.

در زمینه بسته‌بندی نیز معمولاً میلگرد ۱۴ در بندیل‌های حدود ۲ تنی عرضه می‌شود که به صورت میانگین شامل  ۱۴۰ شاخه است، هرچند در برخی کارخانه‌ها بندیل‌های ۲.۵ تنی یا حتی سنگین‌تر نیز مشاهده می‌شود. به همین دلیل صرفاً شمارش شاخه‌ها ملاک بررسی وزن واقعی نیست و همواره توصیه می‌شود وزن نهایی از طریق باسکول معتبر کنترل شود.

برای محاسبه وزن میلگرد ۱۴ از فرمول زیر استفاده می‌شود :
وزن میلگرد (کیلوگرم) = (φ² ÷ 162) × طول
که در آن φ قطر میلگرد بر حسب میلی‌متر و طول بر حسب متر است؛ بنابراین برای میلگرد ۱۴ با طول ۱۲ متر خواهیم داشت:
(14 × 14 ÷ 162) × 12 ≈ 14.5 کیلوگرم

توجه داشته باشید برخی کارخانه‌ها به منظور کاهش قیمت، میلگرد ۱۴ را سبک‌تر از وزن استاندارد تولید می‌کنند که این موضوع اگر بدون آگاهی خریدار باشد می‌تواند موجب کاهش ایمنی سازه و خسارات مالی گردد.

وزن میلگرد 16

بر اساس استانداردهای رایج، وزن هر متر میلگرد ۱۶ حدود 1.58 کیلوگرم است و با در نظر گرفتن طول شاخه ۱۲ متری، وزن هر شاخه میلگرد ۱۶ به طور میانگین حدود 19 کیلوگرم برآورد می‌شود. این مقدار ممکن است بسته به برند تولیدکننده، نوع آج و تلرانس مجاز، کمی متفاوت باشد و همین اختلاف جزئی در سفارش‌های تناژ بالا می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر هزینه نهایی داشته باشد.

از نظر بسته‌بندی، اغلب کارخانه‌ها میلگرد ۱۶ را در بندیل‌های ۲ تنی عرضه می‌کنند که معمولاً شامل حدود ۱۰۵ شاخه است. در عین حال برخی تولیدکنندگان بندیل‌های ۲.۵ تنی نیز ارائه می‌دهند و کارخانه‌هایی مانند ذوب آهن اصفهان ممکن است بندیل‌های سنگین‌تر در حدود ۴.۵ تن داشته باشند، بنابراین تعداد شاخه‌ها در هر بندیل همواره ثابت نیست و نباید تنها به شمارش ظاهری اکتفا کرد.

فرمول محاسبه وزن میلگرد به صورت زیر بیان می‌شود:
وزن میلگرد (کیلوگرم) = (φ² ÷ 162) × طول
به عنوان مثال برای میلگرد ۱۶ با طول ۱۲ متر خواهیم داشت:
(16 × 16 ÷ 162) × 12 ≈ 19 کیلوگرم

باید توجه داشت برخی کارخانه‌ها به دلایل رقابتی یا کاهش قیمت، میلگرد ۱۶ را سبک‌تر از وزن استاندارد تولید می‌کنند که این موضوع اگر بدون کنترل دقیق باشد می‌تواند منجر به کاهش مقاومت سازه و بروز خسارات فنی شود. به همین دلیل توصیه می‌شود وزن واقعی میلگرد همواره از طریق باسکول معتبر و تطبیق با جدول وزن کارخانه بررسی گردد.

موارد استفاده از جدول وزن میلگرد

یکی از موارد استفاده از جدول وزن میلگرد در فرآیند برش و خمکاری آرماتور کاربرد دارد. در کارگاه، قبل از برش شاخه‌ها به طول‌های مورد نیاز، وزن آن‌ها برای تطابق با برنامه برآورد شده بررسی می‌شود. به عنوان نمونه، اگر نقشه آرماتوربندی نشان دهد که 500 متر میلگرد قطر 20 میلی‌متر نیاز است، با مراجعه به جدول وزن میلگرد، وزن هر متر (حدود 2.466 کیلوگرم) ضربدر طول کل شده و وزنی معادل حدود 1233 کیلوگرم به دست می‌آید. این وزن مبنای سفارش یا برداشت از انبار قرار می‌گیرد.

یکی دیگر از جنبه‌های مهم استفاده از جدول وزن میلگرد، محاسبات حمل و نقل است. باربری‌ها معمولاً بر اساس وزن محموله کرایه دریافت می‌کنند. دانستن دقیق وزن میلگردها قبل از حمل می‌تواند به مدیریت هزینه‌ها کمک کند. به عنوان مثال، اگر ظرفیت مجاز یک کامیون 20 تن باشد، با استفاده از جدول وزن می‌توان به راحتی تعداد شاخه‌های قابل بارگیری را مشخص کرد. این موضوع به ویژه در پروژه‌های بزرگ که حجم بالایی از میلگرد مصرف می‌شود، اهمیت دوچندان دارد.

نتیجه گیری:

جدول وزن میلگرد به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ابزارهای مرجع در صنعت ساخت‌وساز، نقش کلیدی در برآورد دقیق مصالح، کنترل هزینه‌ها و جلوگیری از بروز اختلافات مالی ایفا می‌کند. استفاده آگاهانه از این جدول در کنار توجه به تفاوت وزن اسمی و وزن واقعی، بررسی جدول اختصاصی کارخانه‌ها و کنترل دقیق توزین در زمان تحویل، به خریداران و مجریان پروژه کمک می‌کند تا از کم‌فروشی، خطای محاسباتی و خسارات احتمالی جلوگیری کنند.

از آنجا که هر کارخانه ممکن است وزن متفاوتی نسبت به جدول اشتال ارائه دهد، اتکا صرف به این مرجع بدون کنترل وزن باسکول می‌تواند منجر به برآورد نادرست و تحمیل هزینه‌های اضافی شود. بنابراین، ترکیب جدول وزن میلگرد با فرمول محاسبه و نظارت دقیق بر فرآیند توزین، روشی مطمئن برای مدیریت اصولی خرید و افزایش شفافیت در معاملات میلگرد به شمار می‌رود و مسیر یک انتخاب حرفه‌ای و اقتصادی را برای فعالان حوزه عمران هموار می‌سازد.